Χάθηκε Βελόνι - Χρήστος Αρμάντο Γκέζος

Αποτελεί μεγάλη χαρά για έναν αναγνώστη, να διαβάζει για πρώτη φορά το έργο ενός συγγραφέα και όχι απλά να του αρέσει, αλλά να ενθουσιάζεται. Ένας ενθουσιασμός αρκετά διαφορετικός από τους συνηθισμένους. Ιδανική περίπτωση για ένα βιβλίο διαφορετικό. Ήταν η πρώτη φορά που διάβασα βιβλίο του Χρήστου Αρμάντο Γκέζου, και σίγουρα δε θα είναι - και δε θέλω να είναι - η τελευταία. Το ''Χάθηκε Βελόνι'',  που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο είναι από τα βιβλία που σε αγγίζουν βαθιά, και που σου δίνουν ελπίδα για την νέα γενιά συγγραφέων. 

Πρόκειται για μια ιστορία πολυστρωματική - όπως αναφέρεται και στο οπισθόφυλλο, η οποία μας ταξιδεύει και στον χρόνο αλλά και στον χώρο. Το βιβλίο χωρίζεται σε πέντε μέρη, με άξονα μια οικογένεια. Το πρώτο μέρος του βιβλίου, ξεκινάει με έναν φίλο του Αλέξανδρου, ο οποίος τον ψάχνει, ξεκινώντας από το χωριό του στην Πελοπόννησο και καταλήγοντας στο Δρεπένι. Ένα μικρό και εισαγωγικό κεφάλαιο, που μας συστήνει τον Αλέξανδρο του ''σήμερα'', και μας δείχνει λίγα βασικά πράγματα για την οικογένεια του. Το επόμενο κεφάλαιο, το οποίο έχει την μορφή ημερολογίου, και έχει τον τίτλο ''Ο σκοτωμένος''. Η ιστορία εξελίσσεται μεταξύ του 1932 και φτάνει στο 1989, στο Δρεπένι της Βορείου Ηπείρου. Σε αυτό το κομμάτι του βιβλίου, διαβάζουμε την τραγική ιστορία ενός άντρα, που έπειτα από την ανακοίνωση του γάμου του με μια πλούσια κοπέλα της περιοχής, βρίσκεται χτυπημένος και καθηλωμένος, έπειτα από την εκδίκιση που πήρε ο εραστής της χτυπώντας τον. Αυτό το γεγονός, φαίνεται πως σημάδεψε κάθε γενιά της οικογένειας. 

Συνεχίζουμε στο τρίο κομμάτι του βιβλίου, με τίτλο ''Τσιμπιτόνι'', το οποίο για εμένα ήταν το πιο ενδιαφέρον και το πιο δυνατό από όλο το βιβλίο. Το κεφάλαιο έχει ως πρωταγωνίστρια την Τέτα, μητέρα του Αλέξανδρου, καθώς και φυσικά όλη της την οικογένεια. Με έντονο το πολιτικό και κοινωνικό πλαίσιο, μας ταξιδέυει σε μια οικογένεια, που μετά την πτώση του Χότζα αποφάσισε να έρθει στην Ελλάδα για ένα νέο ξεκίνημα. Με πολλά δραματικά γεγονότα, αρκετή αληθοφάνεια και ρεαλισμό, περιγράφει εικόνες και συζητήσεις που μονοπωλούσαν την εποχή. Το ιδιαίτερο με το συγκεκριμένο κεφάλαιο, είναι το  γεγονός πως ο συγγραφέας έχει επιλέξει να χρησιμοποιήσει την ντοπιολαλιά της Βορείου Ηπείρου, γεγονός που κανει την ανάγνωση πιο γλαφυρή και τον λόγο της πιο ζωντανό και δυνατό. Ήταν ένα κεφάλαιο που κυριολεκτικά με ρούφηξε, με άγγιξε και με συγκίνησε. 

Στο επόμενο κεφάλαιο, με τίτλο ''Electric blue'', βλέπουμε τον Αλέξανδρο λίγο πριν εξαφανιστεί. Την καθημερινή του ζωή, τις ευασθησίες του, τον τρόπο που αντιμετωπίζει τις σχέσεις και τον εαυτό του. Μόνος του πια, και έχοντας χάσει τους γονείς και τα αδέρφια του, που βρίσκονται σε άλλες πόλεις και χώρες, γράφει ποιήματα και προσπαθεί να καταπολεμήσει τους δικούς του δαίμονες. Μέχρι που τυχαία, ανακαλύπτει ότι στην οικογένεια του υπήρχε ένα ακόμη μέλος, ο Μενέλαος, όταν μωρό ακόμη, χάθηκε στα σύνορα. Ένα γεγονός που σημάδεψε την οικογένεια του, η οποία αποφάσισε να αποσιωπήσει το γεγονός. Έτσι, ο Αλέξανδρος βάζει έναν νέο στόχο, να ψάξει και να βρει τον χαμένο του αδερφό, καταλήγοντας στην Αμερική. Σε αυτό το μέρος του βιβλίου, ο ρυθμός ήταν διαφορετικός, ενώ το τέλος δεν μου έδωσε ξεκάθαρες απαντήσεις. Παρόλα αυτά, δεν με άφησε ανικανοποίητη, αφού το τελευταίο κομμάτι της ''απελεύθερωσης'', σίγουρα έδωσε στον ήρωα την κάθαρσις που φαινόταν τόσο πολύ να έχει ανάγκη!

Στο τελευταίο μέρος του βιβλίου υπάρχει η ποιητική συλλογή ''Βρώμικο Φως'', που έγραφε ο Αλέξανδρος. Με την μορφή χειρόγραφου, δείχνει απόλυτα τον κόσμο του Αλέξανδρου, το βάρος που έχει στους ώμους του, ενώ οι λέξεις και οι εικόνες ζωντανεύουν οδηγώντας με λυρισμό και ωμότητα τον πρωταγωνιστή αλλά και τον αναγνώστη αντιμέτωπο με την πραγματικότητα, και την εξέλιξη της ιστορίας. Αρκετά απολαυστικό να το διαβάζει κανείς έχοντας ολοκληρώσει το βιβλίο. Λειτουργεί σαν μια δεύτερη ανάγνωση, με εντελώς διαφορετικό τρόπο.

Ήταν ένα πολύ δυνατό μυθιστόρημα, το οποίο εκτός από την ιστορία, έχει αρκετό ενδιαφέρον και στους τρόπους αφήγησης του, αφού κάθε κεφάλαιο, είναι σαν ένα ''διαφορετικό'' βιβλίο. Η μαγεία όμως του συγκεκριμένου μυθιστορήματος, είναι πως όλο μοιάζει τόσο φυσικό, και δένει πολύ αρμονικά το κάθε κεφάλαιο με το επόμενο και το προηγούμενο. Διαβάζοντας το βιογραφικό του συγγραφέα, και χωρίς να τον γνωρίζω, θα τολμήσω να πω πως πιστεύω ότι έχει βάλει αρκετά δικά του κομμάτια μέσα σε αυτές τις σελίδες.

Η προσφυγιά, η μετανάστευση, ο ρατσισμός, οι δεσμοί της οικογένειας και η ανάγκη του ανήκειν, καθώς και η προσωπική αναζήτηση του εαυτού και της ελευθερίας, είναι μερικά από τα θέματα, που συνδυάζονται σε αυτό το πολύ ιδιαίτερο και ξεχωριστό βιβλίο, που παρά το ότι σε αφήνει με μια μελαγχολική αίσθηση, σε κάνει να νιώθεις ότι αυτό που διάβασες, απλά δε σου φτάνει!