Συνέντευξη με την Ελένη Ηλιάδου Πολυκαρπίδη και Διαγωνισμός

Πριν από αρκετά χρόνια, είχε περάσει από το μυαλό μου η ιδέα να γίνω εκπαιδευτικός. Τελικά τα σχολικά θρανία δεν με κέρδισαν, η αγάπη μου όμως για την παιδική λογοτεχνία όχι μόνο δεν έφυγε ποτέ, αντιθέτως συνεχίζει να μεγαλώνει. 

Σήμερα λοιπόν, έχω τη χαρά, να φιλοξενώ μια συγγραφέα η οποία είναι και εκπαιδευτικός, και μέσα από το πρώτο της βιβλίο μας έμαθε να μην τα παρατάμε! Η Ελένη Ηλιάδου Πολυκαρπίδη που είχαμε γνωρίσει εδώ δέχτηκε αμέσως να κάνουμε αυτήν τη συνέντευξη, και έτσι βρήκα την ευκαιρία να τη ρωτήσω όλα όσα θα ήθελα να μάθω από μια δασκάλα του σήμερα! Πώς είναι τα σημερινά παιδιά; Πώς δέχονται το διαφορετικό; Αλλά και πώς θα φανταζόταν η ίδια το ιδανικό σχολείο! Αυτά και άλλα πολλά είπαμε, που θα χαρώ να διαβάσετε, και φυσικά, στο τέλος της συνέντευξης υπάρχει και ένας διαγωνισμός, όπου κληρώνουμε ένα αντίτυπο του παραμυθιού της Ελένης Ηλιάδου Πολυκαρπίδη, με τίτλο Ποτέ μην τα Παρατάς.

Η συγγραφέας και εκπαιδευτικός Ελένη Ηλιάδου Πολυκαρπίδη 

1.Ποια ανάγκη έσπρωξε μια δασκάλα στη συγγραφή; Πώς ξεκίνησε αυτό το ταξίδι;

Το ταξίδι της συγγραφής ξεκίνησε πολλά χρόνια πίσω για μένα… Μου άρεσε να βγάζω παραμύθια «από το μυαλό μου» (έτσι έλεγα) και να τα αφηγούμαι στα μικρότερα αδέρφια μου. Είχα και ακροατές πάντα, καθότι έχω τέσσερα μικρότερα αδέρφια! (εγώ είμαι η δεύτερη από έξι). Είχα κίνητρα και ερεθίσματα από παιδί. Στο πατρικό μου υπήρχαν παντού βιβλιοθήκες και έβλεπα καθημερινά τους γονείς μου να διαβάζουν. Ο πατέρας μου, συνταξιούχος δάσκαλος, που του αφιέρωσα και το «Ποτέ μην τα παρατάς!», μας έδωσε τέτοια ερεθίσματα. Τέτοιες εικόνες είχα από παιδί. Όσο για την ανάγκη, όπως το λες πολύ σωστά, είναι όντως μια ανάγκη η οποία αναδύθηκε από μέσα μου. Είχα πράγματα να πω, ήθελα να τα επικοινωνήσω κι έτσι ξεκίνησα πιο συγκεντρωμένη να γράφω, οπότε και προέκυψε η έκδοση του «Ποτέ μην τα παρατάς!».

2.Πόσο εύκολο ή δύσκολο ήταν να βρεις τον ήρωα του βιβλίου σου;

Ο ήρωας του βιβλίου μου, ο Λευτέρης, υπήρχε από πολύ καιρό πριν μες στο μυαλό μου. Ήθελα πολύ να γράψω για ένα παιδί που αντιμετωπίζει κάποιου είδους πρόβλημα και με τη βοήθεια ενός δασκάλου το ξεπερνάει, κερδίζει την εσωτερική του ελευθερία. Διάφορα σενάρια κυκλοφόρησαν στο μυαλό μου… Διαφορετικοί

ήρωες, με διαφορετικά θέματα, μέχρι να καταλήξω στον Λευτέρη, τον τόσο αξιαγάπητο! Νομίζω ότι μόνος του χτύπησε την πόρτα μου… Έχω μία σχετική ανάρτηση στο ιστολόγιό μου «Πώς γεννιούνται οι ήρωες μιας ιστορίας;» (διαβάστε εδώ )

3.Αλήθεια, εσύ τα έχεις παρατήσει ποτέ; Πώς μπόρεσες να βρεις ξανά τη δύναμη να πετάξεις;

Νομίζω ότι όλοι μας λίγο πολύ έχουμε βιώσει την απογοήτευση… Την έχω ζήσει κι εγώ -πώς θα μπορούσα να ξεφύγω; Είχα, όμως, ανθρώπους κοντά μου, την οικογένειά μου, που με στήριξαν. Οι γονείς μου και τ’ αδέρφια μου, ο άντρας μου και οι οικείοι μας στις εκάστοτε περιστάσεις. Ήταν δίπλα μου κάθε φορά, για να μου θυμίζουν ότι μπορεί να είναι δύσκολα για εμάς, αλλά προσπαθούμε και δεν το βάζουμε κάτω!

4.Σαν δασκάλα πως ωθείς τα παιδιά στη λογοτεχνία; Πιστεύεις πως με τόσες εικόνες και πληροφόρηση μπορούν να την αγαπήσουν; 

Πιστεύω ότι πρέπει να κεντρίσουμε το ενδιαφέρον τους πρώτα. Δεν μπορεί σε καμία περίπτωση, να γίνει με τρόπο διδακτικό-διδασκαλίας! Μπορεί να γίνει αφορμή μία εικόνα, από το διαδίκτυο, ώστε να ανοίξουμε συζήτηση με τα παιδιά και να έχουμε

ερωταπαντήσεις αμοιβαία. Μπορεί να αποτελέσει αφορμή και κάποιο βιβλίο (ο τίτλος, κάποια εικόνα ή ήρωας τού βιβλίου). Ο διάλογος είναι το σημαντικότερο και το πρώτο βήμα, για να αγαπήσουν τα παιδιά τη λογοτεχνία. «Τι βλέπουμε εδώ; Τι λέτε να έγινε; Πώς αλλιώς θα μπορούσε να γίνει; Πώς θα νιώθαμε εμείς, αν

συνέβαινε σε εμάς αυτό;» Τα παιδιά πρέπει να συν-κινηθούν. Έτσι μόνο θα μπουν στη διαδικασία του γραπτού λόγου. Έτσι, θα συνδυάσουμε και τις πληροφορίες που δεχόμαστε, τοποθετώντας και τη δική μας άποψη. Μπορούμε να τους ζητήσουμε να μπουν μέσα στο παραμύθι σαν ήρωες ή να αλλάξουν την ιστορία. Πολλές ιδέες

υπάρχουν… Ο στόχος είναι να κεντρίσουμε το ενδιαφέρον των παιδιών, οπότε να τα ωθήσουμε να γίνουν αναγνώστες. Να βρουν λόγο για το ταξίδι της ανάγνωσης.

5. Έχεις συναντήσει ποτέ στην τάξη σου κάποιον ''Λευτέρη'';

Αχ, ο Λευτέρης… Παντού μπορεί να συναντήσουμε αυτόν τον ήρωα! Ακόμα και στο δικό μας κόσμο, των ενηλίκων, υπάρχουν άνθρωποι με εσωτερικές δυσκολίες σαν του Λευτέρη… Βέβαια και έχω συναντήσει μαθητές με τέτοιες αδυναμίες. Δεν είναι όλα τα παιδιά το ίδιο εξωστρεφή και συναισθηματικά ώριμα. Κάθε παιδί έχει διαφορετικές συναισθηματικές ανάγκες.

Ποτέ μην τα Παρατάς , το βιβλίο της Ελένη Ηλιάδου Πολυκαρπίδη

6.Τα παιδιά πολλές φορές είναι αυθόρμητα και αυστηρά, μα ταυτόχρονα καλόψυχα και ευαίσθητα. Πώς χειρίζεσαι την ειλικρίνειά τους όταν - άθελά τους ή μη- φέρνουν κάποιο άλλο παιδί σε δύσκολη θέση;

Είναι αλήθεια αυτό, ότι τα παιδιά δεν έχουν δόλο και λειτουργούν παρορμητικά. Μπορούν να πληγώσουν με τα λόγια τους, όπως συνέβη και στον ήρωά μας, τον Λευτέρη. Θέλει συζήτηση, πολλή κουβέντα… Τους ζητάω να μπουν στη θέση τού άλλου παιδιού, να μας πουν πώς νιώθουν, αν είναι ωραία τα συναισθήματα που αισθάνονται. Τα λέμε ξανά και ξανά… Αυτή η διαδικασία για τον δάσκαλο δεν τελειώνει ποτέ. Θέλει συνέχεια…

7. Ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι δύσκολος, πολύπλευρος και απαιτητικός. Απαιτεί ενέργεια, αλλά φαντάζομαι πως σου δίνει κιόλας. Πώς νιώθεις στο τέλος της ημέρας; Τι κερδίζεις και τι χάνεις;

Στην τάξη μπαίνεις γνωρίζοντας ότι θα αφήσεις ένα κομμάτι τού εαυτού σου. Μόνον έτσι γίνεται δουλειά. Βέβαια και χρειάζεται πολλή ενέργεια, αλλά κυρίως αγάπη στα παιδιά. Αν ο εκπαιδευτικός έχει αγάπη, όλα τα άλλα βρίσκονται και η υπομονή κι όλα τα υπόλοιπα. Μπαίνεις στην τάξη, που έχει απαιτήσεις, τις γνώσεις σου, την ενσυναίσθηση, την υπομονή, τη διάκριση πότε να μιλήσεις έντονα, πότε να κάνεις «τα στραβά μάτια», πότε να επιβραβεύσεις και έτσι αναλώνεσαι εκεί. Φεύγοντας, όμως, έχεις τη χαρά της δημιουργικότητας, ξέρεις ότι κάτι έδωσες, αλλά και κάτι πήρες. Τα παιδιά διαισθάνονται την αγάπη, ξέρουν πολύ καλά αν είχες δίκιο που κάποιον μάλωσες ή φώναξες στην τάξη. Είναι οι πιο ακριβοδίκαιοι κριτές. Ανταποδίδουν την αγάπη. Ακόμα και μετά από χρόνια, σε θυμούνται κι όταν σε βλέπουν, σε χαιρετάνε όπως τότε «Γεια σας, κυρία!»

8. Εάν είχες την ευκαιρία να βάλεις ένα λογοτεχνικό βιβλίο σαν μάθημα, ποιο θα επέλεγες, σε ποια τάξη και γιατί;

Δύσκολη ερώτηση αυτή, γιατί είναι πολλά που αγαπώ κι έχουν πράγματα να μας πουν… Θα έλεγα, όμως το βιβλίο «Τα μαγικά μαξιλάρια» του Ευγένιου Τριβιζά. Το βασικό θέμα έχει να κάνει με τη στέρηση της ελευθερίας και του αυτεξούσιου του ανθρώπου. Άπτεται και της φιλίας, της συνεργασίας, που τόσο αφορά τα παιδιά! Θα το έβαζα ως μάθημα σε όλες τις τάξεις άνετα, γιατί ο εκπαιδευτικός μπορεί να το χρησιμοποιήσει ως εργαλείο κι από αυτό να μιλήσει με τα παιδιά για πολλά θέματα. 

Ο βασιλιάς της χώρας, ο Αρπατίλαος, θέλει να υποδουλώσει όλους τους πολίτες, ώστε να κυριαρχεί μόνο αυτός. Και πώς θα το πετύχει αυτό; Φτιάχνοντας μαγικά μαξιλάρια, με τα οποία θα κατευθύνει τις σκέψεις των πολιτών και θα ελέγχει στις πράξεις τους, με το φόβο. Πιστεύω ότι αυτό είναι το μεγαλύτερο αγαθό στις κοινωνίες των ανθρώπων, η ελευθερία! Το σχολείο πρέπει να το εμπνέει και να το

καλλιεργεί αυτό, όπως και γίνεται!

«Όποιος ελεύθερα συλλογάται, συλλογάται καλά», όπως λέει και ο μεγάλος μας ποιητής Ρήγας Φερραίος.

9.Περιέγραψε μας το ιδανικό σχολείο! Άφησε τη φαντασία σου ελεύθερη και περιέγραψε μας το σχολείο που ονειρεύεσαι!

Το ιδανικό σχολείο… Σίγουρα έχει μεγάλη αυλή! Χαχα! Τελείωσα το Δημοτικό στο Κιλκίς, σ’ ένα σχολείο που, δυστυχώς, δεν είχε πολύ μεγάλη αυλή. Είχαμε, όμως υπέροχους δασκάλους! Σίγουρα το σχολείο των ονείρων μου δέχεται τη διαφορετικότητα! Ο Λευτέρης, για παράδειγμα, δεν θα ένιωθε καθόλου άβολα εκεί!

Επίσης, φαντάζομαι ότι έχει γωνιές για όλα τα πιθανά ενδιαφέροντα των μαθητών/τριών, έχει γωνιά σκάκι (κι άλλων επιτραπέζιων), πιν-πονκ (αθλημάτων γενικότερα), ρομποτικής, ζωγραφικής. ψηφιδωτού (το αγαπημένο μου στη Σχολή, όταν σπούδαζα!), έχει γωνιά μαγειρικής, φωτογραφίας, μουσικής… Και, φυσικά, μια τεράστια αίθουσα βιβλιοθήκης! Απ’ όλα έχει! Το σημαντικότερο, όμως, είναι οι εκπαιδευτικοί του! Είναι το σχολείο των πολύπλευρων ενδιαφερόντων και των «πολλών ταχυτήτων». Όλοι όσοι φοιτούν, έχουν ανοιχτό το μέλλον μπροστά τους.

Δεν χρειάζεται να μπουν σε συγκεκριμένα καλούπια. Δυστυχώς, το εκπαιδευτικό μας σύστημα αναγκάζει τα παιδιά να υπηρετούν ένα συγκεκριμένο μοτίβο και όποιος δεν το ακολουθεί πιστά, να πρέπει να βρει μόνος του εναλλακτικούς τρόπους για το μέλλον του. Κάθε παιδί είναι διαφορετικό. Στο σχολείο που ονειρεύομαι, όλοι οι μαθητές/τριες είναι ίσοι, όσο και διαφορετικοί. Και το κυριότερο: είναι όλοι χαρούμενοι και δημιουργικοί!

10. Τέλος, θα ήθελα να δώσεις μια ευχή/ συμβουλή στους αναγνώστες του readoclock.gr!

Ευχή… Η ευχή που θέλω να δώσω στους αναγνώστες του readoclock.gr είναι να ακολουθούν τα όνειρά τους και ποτέ να μην τα παρατάνε! «Συν Αθηνά και χείρα κίνει», έλεγαν οι αρχαίοι μας πρόγονοι και πολύ σωστά. Εμείς ονειρευόμαστε, σχεδιάζουμε, θέλουμε. Όμως, πρέπει να δράσουμε για αυτό που ονειρευόμαστε! Ο

Λευτέρης, στο βιβλίο «Ποτέ μην τα παρατάς!» βρήκε το χάρισμά του, με τη βοήθεια του κυρίου Άγγελου. Προσπάθησε, όμως, δεν τα παράτησε, νίκησε το φόβο του και τόλμησε για τη ζωγραφική που αγαπούσε τόσο! Και φυσικά, να κάνουν φίλους τα βιβλία… Είναι απίστευτο πόσες ζωές μπορούμε να ζήσουμε μέσα από την ανάγνωση

και τις ζωές των ηρώων…

Ευχαριστώ πολύ την Ελένη Ηλιάδου Πολυκαρπίδη για την όμορφη συνέντευξη και για όσα ενδιαφέροντα μας αποκάλυψε για τα παιδιά και την εκπαίδευση! 

Ένας τυχερός μπορεί να κερδίσει ένα αντίτυπο του παιδικού βιβλίου της Ελένης Ηλιάδου Πολυκαρπίδη με τίτλο ''Ποτέ μην τα παρατάς'', πατώντας ΕΔΩ!